Aktualności

Żarówki energooszczędne – różnice, zalety i wady

żarówki energooszczędne

Wybór odpowiednich źródeł światła ma ogromny wpływ na kwotę, która widnieje na rachunkach za energię elektryczną. W czasach, w których świadomość ekologiczna urasta do rangi społecznego obowiązku, jedynym słusznym wyborem są żarówki energooszczędne. Trzeba jednak wiedzieć, że żarówka żarówce nierówna. Czym charakteryzują się poszczególne modele? Jakie są ich zalety i wady? Odpowiedź znajdziesz poniżej.

Tradycyjne żarówki żarowe powoli stają się pieśnią przyszłości. Ten przełomowy wynalazek rozświetlił mroki XIX wieku, ale bądźmy szczerzy, dziś jest już wybitnie nieefektywny, a jego miejsce jest nie na sklepowych półkach, a kartach historii. Zasada działania tego typu urządzeń nie zmieniła się od lat – światło jest generowane przez żarzące się włókno, zawieszone w próżni lub w mieszance gazów. Takie rozwiązanie charakteryzuje się bardzo małą sprawnością, bo jedynie 5 proc. pobieranej energii jest wykorzystywane do wytworzenia światła. Cała reszta wytwarza ciepło. Mając to na uwadze, łatwo można dojść do wniosku, że używanie tradycyjnych żarówek jest całkowicie nieuzasadnione, zwłaszcza że w sprzedaży znajduje się wiele znacznie bardziej efektywnych źródeł światła. Najpopularniejsze opisujemy poniżej.

Żarówki halogenowe

Określanie żarówek halogenowych mianem energooszczędnych wielu osobom może wydać się sporym nadużyciem. Trzeba jednak podkreślić, że w porównaniu z tradycyjnymi rozwiązaniami żarnikowymi, takie źródła światła zużywają o ok. 30 proc. mniej energii. W praktyce oznacza to, że zastępując zwykłe żarówki halogenowymi, można znacząco ograniczyć zużycie prądu bez strat na intensywności światła.

Żarówki halogenowe to takie, które oprócz gazu obojętnego zawierają także halogen, czyli fluorowiec. Te substancje tworzą związki chemiczne z parami wolframu. Krążąc po bańce, zbliżają się do rozgrzanego żarnika, w następstwie czego wzrasta ich temperatura. Efektem jest rozpad na jod i wolfram, którego cząsteczki wracają do żarnika. To tzw. halogenowy cykl regeneracyjny.

Główne zalety tego typu rozwiązań to: natychmiastowy zapłon, wierne oddawanie kolorów, jednolite światło, kompaktowe rozmiary, dość długa żywotność (do dwóch lat), szerokie zastosowanie (żarówki halogenowe sprawdzają się jako oświetlenie ogólne, punktowe i dekoracyjne) i niska cena zakupu. A co z wadami? Tych jest całkiem sporo. Największe z nich to dość niska efektywność i silne nagrzewanie szklanej części obudowy. Montując halogen, trzeba zachować dużą ostrożność, bo bańka nie może być dotknięta nieosłoniętymi palcami (spowoduje to szybkie przepalenie żarówki). To dość poważne minusy, które spowodują, że prędzej czy później (raczej prędzej) halogeny znikną z rynku.

przegląd żarówek
Przegląd żarówek

Świetlówki i świetlówki kompaktowe

Kolejna opcja na energooszczędne źródło światła to świetlówki. Do tej kategorii zaliczają się lampy sodowe, rtęciowe, ksenonowe, kule plazmowe i tzw. świetlówki kompaktowe, czyli fluorescencyjne. W tym przypadku, za wytwarzanie światła odpowiada luminofor wzbudzany przez promieniowanie ultrafioletowe, będące efektem wyładowania jarzeniowego zachodzącego między wolframowymi elektrodami.

O ile tradycyjne świetlówki wciąż są szeroko wykorzystywane w zakładach przemysłowych i w wielu obiektach użyteczności publicznej, to ich popularność w gospodarstwach domowych słabnie. Niemała w tym zasługa świetlówek kompaktowych, które w wielu domach całkowicie wyparły inne źródła światła. Takie żarówki charakteryzują się dość niewielkimi rozmiarami. W obudowie znajduje się układ zapłonowy i stabilizujący. Sama szklana część może mieć różny kształt, od spiralnego, przez kulisty, aż po kształt litery U. Są wyposażone w standardowe gwinty, co całkowicie eliminuje konieczność stosowania specjalnych opraw.

Jakie zalety przedstawiają świetlówki kompaktowe? Zacznijmy od szerokiego wyboru barw światła. Stosując określone mieszanki gazów, producenci są w stanie wytworzyć urządzenia emitujące światło np. białe, chłodno-białe lub dzienne. Po stronie plusów należy zapisać także trwałość takich rozwiązań. Odpowiednio traktowana świetlówka może działać przez wiele lat. Oszczędność prądu w stosunku do tradycyjnych żarówek sięga nawet 80 proc.

Nie jest to jednak rozwiązanie idealne. Po stronie minusów należy zapisać spadek żywotności przy częstym włączaniu i wyłączaniu. W emitowanym świetle pojawia się zjawisko tętnienia strumienia, co wpływa na pogorszenie jakości światła, a barwy otoczenia nie są oddawane zbyt wiernie.

Lampy LED

Ostatnie, a zarazem najlepsze rozwiązanie to lampy LED, czyli półprzewodnikowe źródła światła. Pod tym pojęciem należy rozumieć zespół diod zamkniętych w kompaktowej obudowie, wyposażonej w typowe gwinty. W tym przypadku, źródłem światła są niebieskie diody elektroluminescencyjne.

różne typy żarówek LED
Typy żarówek LED

Zalety? W tym przypadku lista jest bardzo długa. Mówimy tu bowiem o najbardziej efektywnym źródle światła, którego sprawność świetlna sięga 300 lumenów/W. Dla lamp LED-owych charakterystyczny jest błyskawiczny start, a maksymalna sprawność jest uzyskiwana w czasie krótszym niż jedna sekunda. W porównaniu z tradycyjnymi żarówkami, zużywają o ok. 90 proc. mniej prądu.

Wady? Tylko jedna – wysoka cena zakupu, która jednak zwraca się bardzo szybko (z uwagi na wysoką sprawność i żywotność sięgającą 25 lat).