S.M.A.R.T. jest technologią monitorującą stan urządzeń magazynujących (dysków twardych), która rejestruje wszystkie informacje na temat ich pracy. Pozwala w miarę precyzyjnie oszacować sprawność urządzenia i w przypadku zbliżającej się awarii poinformować o tym fakcie użytkownika. Istotnym elementem w całym mechanizmie jest odczyt atrybutów – każdy użytkownik, nawet ten mniej wtajemniczony powinien zaznajomić się z kwestiami odczytu S.M.A.R.T. W tym poradniku zaprezentuję kilka aplikacji, dzięki którym szybko sprawdzimy stan naszego dysku twardego.
CrystalDiskInfo
CrystalDiskInfo jest darmową aplikacją, który dostarcza wielu cennych informacji o naszym dysku twardym. Głównym zadaniem programu jest odczyt S.M.A.R.T. dysków HDD/SSD, lecz funkcjonalność CrystalDiskInfo jest znacznie większa: kontrola ustawień AAM/APM, monitorowanie dysku i wysyłanie alertu, w przypadku gdy wartości graniczne zostały przekroczone.
Aby odczytać SMART w CrystalDiskInfo wystarczy uruchomić aplikację. Okno główne programu będzie zawierało informacje o stanie nadrzędnego dysku twardego. Jeśli mamy więcej dysków, będą wszystkie wymienione pod menu głównym, klikamy ikonę danego dysku i otrzymujemy wszelkie niezbędne informacje.</>
Domyślnie nazwy atrybutów są w języku polskim. Aby ułatwić proces sprawdzania SMART przez eksperta warto zmienić nazewnictwo na anglojęzyczne. Z menu wybieramy Język (Language) i zaznaczamy opcję S.M.A.R.T. in English.
Wszystkie wartości w kolumnie Raw Values podane są w systemie szesnastkowym. Aby przejść na system dziesiętny wykonujemy kolejno: Function (Funkcje) => Advanced Feature => Raw Values (Wartość Raw) => 10 [DEC]
Informacje SMART można łatwo skopiować do schowka: Edit (Edycja) => Copy (Kopiuj).
HDDScan for Windows
HDDScan to kolejny program, którego zadaniem jest wyświetlanie szczegółowych informacji na temat dysku. Oprócz funkcji informacyjnych program posiada opcje skanowania powierzchni dysku, monitorowania temperatury, zarządzanie ustawieniami AAM (Automatic Acoustic Management) i APM (Advanced Power Management), a także moduł do tworzenia skryptów wykonywalnych.
Aby odczytać stan dysku w HDDScan, w oknie głównym programu wskazujemy odpowiednie urządzenie i klikamy S.M.A.R.T.
Raport SMART można wydrukować (Print) lub zapisać do pliku (Save to File) TXT, HTM, HTML lub MHT. Wszystkie dane w rubryce Raw podane są w systemie szesnastkowym. Program nie posiada opcji umożliwiających modyfikowanie trybu wyświetlania SMART.
Smartmontools dla Windows
Smartmontools to znany z systemów Unix program do analizy dysków twardych, dostarczany w formie aplikacji konsolowej, funkcjonalnie zbliżony do swoich poprzedników.
Aby odczytać SMART przy pomocy smartctl.exe należy uruchomić wiersz poleceń, Start => Uruchom => cmd.exe i wpisać następujące polecenie:
smartctl -a /dev/sdX
lub…
smartctl -a /dev/hdX
Ostateczny wygląd polecenia zależy od tego, czy dysk jest w standardzie IDE/ATA czy też SATA. Litera X to identyfikator dysku twardego. Dla pierwszego dysku SATA oznaczenie sda, dla kolejnego sdb (podobnie z IDE, hda, hdb…). Więcej informacji o systemie nazewnictwa i identyfikacji dysków w systemach Unix można pozyskać z Wikipedii.
Jeśli chcemy zapisać informacje do pliku wystarczy wpisać:
smartctl -a /dev/sdX >>D:\danesmart.txt
Oczywiście sdX zastępujemy odpowiednim identyfikatorem. Ścieżkę zapisu oraz nazwę pliku D:\danesmart.txt modyfikujemy wedle potrzeb. Dane w kolumnie RAW_VALUE podane są w systemie dziesiętnym.
GSmartControl
GSmartControl to graficzny interfejs użytkownika (GUI) dla smartmontools (smartctl). Aplikacja pierwotnie dedykowana na platformę Linux, w związku z dużą popularnością udostępniona także dla systemu Windows.
Program pozwala na odczytanie SMART oraz danych identyfikujących dysk. Dodatkowo istnieje opcja pozwalająca na wykonanie testów diagnostycznych.
Aby sprawdzić stan dysku w oknie głównym programu wskazujemy dysk, następnie przechodzimy na zakładkę Attributes i odczytujemy poszczególne wartości. Wszystkie dane można zapisać do pliku (opcja Save As) w formacie TXT. Przed zapisem możemy wyświetlić wszystkie informacje poprzez opcję View Output.
UWAGA! Wszystkie opisywane programy należy uruchomić z uprawnieniami administratora.
Sporządzone raporty lub zrzuty ekranu z podglądem SMART można przedstawić do analizy ekspertowi, który na ich podstawie oceni stan dysku.
Jednym z nielicznych miejsc w Internecie, gdzie można otrzymać profesjonalną darmową pomoc w tym zakresie jest forum HotFix, logi należy przedstawić w temacie pt. Analiza SMART (S.M.A.R.T) dysku twardego: http://forum.hotfix.pl/sprzet-komputerowy/analiza-smart-s-m-a-r-t-dysku-twardego-t30.html